Zespół Szkół Specjalnych w Ozorkowie

Człowiek w swoim świecie otoczony jest przez mnóstwo napływających z każdej strony bodźców. Codziennie widzimy i dotykamy dużej ilość przedmiotów o różnych kształtach, kolorach, fakturach. Słyszymy przeróżne dźwięki: muzykę, szepty, odgłosy zwierząt, maszyn, smakujemy potrawy, czujemy intensywne zapachy. Czujemy także swoje ciało, kierujemy nim, żeby wykonać określoną aktywność. Te wszystkie czynności wymagają zaangażowania ze strony układu sensorycznego. Człowiek bowiem odbiera świat przez zmysły. Jest to oczywiście zmysł smaku węchu wzroku słuchu oraz dotyku. Mamy jeszcze dwa zmysły przedsionkowy, zwany zmysłem równowagi i proprioceptywny odpowiedzialny za czucie głębokie, pochodzące z mięśni. Układ przedsionkowy i proprioceptywny są bazowymi systemami człowieka, na podstawie których dojrzewają pozostałe zmysły.

 Jeśli w naszym organizmie wszystkie napływające z zewnątrz informacje są odbierane i przetwarzane poprawnie, czyli proces integracji sensorycznej przebiega bez zakłóceń – widzimy świat jako przyjazne środowisko. Potrafimy trafnie określić sytuację w której się znajdujemy i co najważniejsze, nasze reakcje są adekwatne do sytuacji, która nas spotkała. Gdy dotkniemy gorącego garnka cofamy rękę, kiedy muzyka w radio gra zbyt głośno, ściszamy odbiornik, jeżeli jesteśmy najedzeni rezygnujemy z dalszej konsumpcji. Sytuacja komplikuje się wówczas, kiedy nasz mózg ma problem z właściwym odbiorem i przetwarzaniem zewnętrznych bodźców. Kiedy przyjazny, lekki dotyk boli, świat wokół intensywnie i nieprzyjemnie pachnie a własne ciało nie chce nas słuchać.

 To wybrane przykłady związane z zaburzeniami procesów integracji sensorycznej. Nie trudno sobie wyobrazić jak bardzo utrudniają one funkcjonowanie człowieka w społeczeństwie. Integracja sensoryczna jest więc sposobem porządkowania przez mózg informacji odbieranych przez zmysły. Pozwala człowiekowi na celowe działanie, właściwe reakcje organizmu, umożliwia również selekcję informacji i odwołuje się do wcześniejszych doświadczeń. Integracja sensoryczna jest procesem, który zachodzi poza świadomością, podobnie jak oddychanie a jej rozwój zaczyna się już w życiu płodowym, a więc towarzyszy nam od początku do końca życia

Terapia integracji sensorycznej – SI, jest jedną z najnowszych kompleksowych metod terapeutycznych stosowanych w Polsce w odniesieniu do dzieci z opóźnieniami w rozwoju psychoruchowym i z trudnościami w nauce szkolnej. Jej twórczynią jest amerykanka Jean Ayres, psycholog, pedagog specjalny i terapeutka zajęciowa. Przez wiele lat pracowała z dziećmi z trudnościami w planowaniu ruchu, uczeniu się i ze znacznymi opóźnieniami rozwojowymi. Rozpatrywała i analizowała przyczyny problemów w uczeniu się w aspekcie neurofizjologii. Terapia integracji sensorycznej określana jest mianem ,, naukowej zabawy”. Uczymy się przez zmysły – sensory. Bez informacji docierających ze zmysłów do naszego układu nerwowego nie byłoby uczenia się ani rozwoju. Korzystamy z neuroplastyczności naszego mózgu. Daje ona możliwość nauczenia go właściwego zarzadzania bodźcami. Prawidłowo ukierunkowana zabawa dająca możliwość połączenia ruchu z pracą naszych zmysłów jest najprostszą formą zapobiegania trudnościom w funkcjonowaniu układów sensorycznych.

Autor: Ewa Mrozik